Superkomputery (cz. 3)

Zespół Innokrea przedstawia Wam kolejny, przedostatni odcinek serii o superkomputerach. Opowiemy o tym jak organizowana jest architektura sieciowa systemów klastrowych, o topologiach sieci, teorii grafów, a także o tym na co jeszcze zwrócić uwagę przy budowie takich systemów. Zapraszamy do lektury!

Systemy Interconnect

Wzajemne połączenia mają kluczowe znaczenie w superkomputerach, ponieważ aplikacje obliczeniowe wymagają równoległego przetwarzania ogromnych ilości danych, często przez tysiące, a nawet miliony pojedynczych elementów obliczeniowych. Jest to ważne zagadnienie ze względu na to, że przemieszczanie danych jest najbardziej kosztowną operacją w systemach równoległych pod względem wydajności.

Aby osiągnąć odpowiedni poziom równoległości, superkomputery wykorzystują wyspecjalizowane połączenia, które zapewniają komunikację o dużej przepustowości i małych opóźnieniach między poszczególnymi elementami obliczeniowymi. Istotnym elementem wpływającym na te parametry jest topologia sieci, która opisuje strukturę używaną do połączenia procesorów i przełączników.

Istnieje kilka różnych typów połączeń, które są powszechnie stosowane w superkomputerach, w tym InfiniBand, Ethernet i zastrzeżone połączenia opracowane przez dostawców, takich jak Cray i Fujitsu.

Systemy sieciowe – podstawowe elementy

 Sieć interconnect składa się z następujących elementów:

• Endpointów – Endpointy są źródłami i celami wiadomości, w naszym przypadku procesorami.
• Przełączników – Przełącznik to urządzenie podłączone do stałego zestawu łączy. Przesyła otrzymane pakiety do jednego lub wielu łączy.
• Łączy – Przewód służący do przesyłania danych między zakończeniami i przełącznikami oraz między przełącznikami. Należy zauważyć, że w przypadku systemów z rozproszoną pamięcią węzły (endpointy) są wyposażone w kartę sieciową, która odpowiada za wysyłanie danych do sieci i odbieranie danych z sieci w imieniu głównego procesora.

Sieci Direct vs Indirect

 Istotnym podziałem jeśli chodzi o sieci komputerowe w przypadku superkomputerów jest to czy sieć jest zbudowana w oparciu o połączenia z pośrednikiem czy bezpośrednie. Może to być nieco dziwne dla ludzi obcującymi na codzień ze zwyczajnymi urządzeniami sieciowymi tj. przełącznikami i routerami, ponieważ sieci domowe czy korporacyjne budujemy w oparciu o urządzenie pośredniczące. Spójrzmy na początek na definicje:

• Direct network (Sieć bezpośrednia) – W sieci bezpośredniej węzeł jest jednocześnie endpoint’em i przełącznikiem.
• Indirect network (sieć pośrednicząca): w sieci pośredniej endpoint’y są połączone za pośrednictwem przełączników

Rysunek 1: Porównanie sieci pośrednich i bezpośrednich, kolor zielony to jednostki obliczeniowe (procesory), a żółte to urządzenia pośredniczące.
W przypadku sieci bezpośredniej oba te urządzenia scalone są w jedno. Źródło: Carnegie Mellon University.

Superkomputery budowane są zarówno jako sieci bezpośrednie jak i pośrednie. Ma to związek ze stosowaną technologią oraz topologią.

Topologia sieci a teoria grafów

Dział matematyki znany jako teoria grafów jest ściśle powiązany z topologiami sieciowymi i budowaniem optymalnej sieci, szczególnie w superkomputerach, gdzie ilości węzłów są gigantyczne, a opóźnienia muszą być minimalne. Sieć może być więc reprezentowana jako graf nieskierowany, gdzie wierzchołki to węzły, a krawędzie to połączenia sieciowe. Graf nieskierowany ze względu na to, że można przesyłać wiadomości w obie strony. Chcemy, aby połączenie występowało pomiędzy dwoma dowolnymi węzłami. Charakteryzując połączenie mówimy o takich parametrach jak:

• Średnica (D – Diameter) – maksymalna odległość pomiędzy dwoma węzłami, informuje o maksymalnym możliwym opóźnieniu w sieci, gdy nie ma rywalizacji o medium. Odległość definiujemy jako najkrótszą drogę pomiędzy dwoma węzłami.
• Stopień – stopień wierzchołka w grafie (liczba krawędzi incydentnych jest dobrym wskaźnikiem kosztu hardware’u danej instalacji (większy stopień – większy koszt).
• Bisection Bandwidth (przepustowość przecięcia) – minimalna liczba wierzchołków, które trzeba usunąć, aby podzielić sieć na dwie sieci równej wielkości – mówi nam o maksymalnej przepustowości, jaką można osiągnąć, gdy n/2 komunikacji jest inicjowanych jednocześnie w systemie zawierającym n procesorów. Zauważ, że aby obliczyć efektywną bisection bandwidth, należy pomnożyć liczbę łączy ich przepustowość.

Topologie sieci bezpośrednich

Wyżej wymienione parametry z teorii grafów są wykorzystywane do określenia parametrów sieci i tego jak bardzo nadaje się ona do superkomputera czy innego systemu wysokiej wydajności.

Źródła do ilustracji dostępne są na samym dole. Nie zostały zamieszczone przy zdjęciach, żeby nie zaciemniać koncepcji.

Topologia Fat-Tree n-tego poziomu, może być kosztowna w praktyce, ponieważ przełączniki w kierunku korzenia drzewa stają się większe. Istnieje jednak alternatywne rozwiązanie. Polega ono tylko na zestawie przełączników o takiej samej pojemności. Należy zauważyć, że takie rozwiązanie jest w rzeczywistości topologią spine-leaf. Drzewo składa się wtedy z dwóch poziomów przełączników.

Taki Fat-Tree jest bardzo popularny w praktyce ze względu na stosunkowo niski koszt sprzętu. Jednak maksymalny rozmiar takiej sieci jest ograniczony liczbą portów przełączników użytych w sieci.

Rysunek 7: 2-poziomowy Fat Tree.

Dla 2 poziomowego fat-tree można wyliczyć zależności z następujących wzorów:

• Liczba przełączników 2 poziomu = k/2
• Liczba wszystkich switchy = k + k/2 = 3k/2
• Maksymalna liczba węzłów = k²/2

Gdzie k to liczba portów w przełączniku. Dodatkowo dla 2-warstwowego Fat-Tree parametry Diameter oraz bisection bandwidth wynoszą:

• Diameter = 4
• Bisection bandwidth  = ⌊n/2⌋

Są to dobre parametry – mały diameter oraz wysokie bisection bandwidth, dlatego jest to topologia bardzo często spotykana w superkomputerach, szczególnie tych powiązanych z technologią Infiniband.

Topologie są przedmiotem badań naukowych, co więcej badaniu podlega także ich kontekst w programowaniu równoległym. Tutaj przykład pewnego artykułu prezentowanego na konferencji o superkomputerach, gdzie autorzy proponują optymalizacje związane z MPI w kontekście topologii dragonfly.

Rysunek 8: Topologia dragonfly vs MPI.

To przedostatni wpis naszej serii o superkomputerach. Jak widać temat jest dość skomplikowany i stanowi cały dział nauki przy którym pracują zarówno specjaliści komputerowi, od programistów po sieciowców jak i matematycy starający się zaproponować teoretyczne usprawnienia. W następnym artykule opowiemy Wam o Infiniband oraz RDMA, czyli o konkretnych technologiach wykorzystywanych do zwiększenia prędkości i zmniejszenia opóźnień w ramach systemów wysokiej wydajności. 

Źródła (także dla wykorzystanych rysunków):

• http://15418.courses.cs.cmu.edu/spring2013/article/30
• http://15418.courses.cs.cmu.edu/spring2017/lecture/interconnects/slide_013
• https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/archive/7/75/20080219184859%21RingNetwork.svg
• https://www.mosaicnetworx.com/cloud-computing/mesh-networking-future-business-connectivity/
• https://clusterdesign.org/fat-trees/
• https://www.wikiwand.com/en/Fat_tree#Media/File:Fat-tree.svg